ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਨੇਹਾ): ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਾਰਟ-ਸੈਲਰ ਕੰਪਨੀ ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਵੇਦਾਂਤਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਨਿਲ ਅਗਰਵਾਲ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਵੇਦਾਂਤਾ ਅਤੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਜ਼ਿੰਕ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਡਿੱਗ ਗਏ। ਵੇਦਾਂਤਾ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ 8% ਡਿੱਗ ਗਏ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਜ਼ਿੰਕ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ 4.8% ਡਿੱਗ ਗਏ। ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵੇਦਾਂਤਾ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਹਾਲਤ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਗਰੁੱਪ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਕਰਜ਼ਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਲੈਣਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਵੇਦਾਂਤ ਰਿਸੋਰਸਿਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ (VRL) ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੋਂਜ਼ੀ ਸਕੀਮ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਪੋਂਜ਼ੀ ਸਕੀਮ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਘੁਟਾਲਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ VRL ਇੱਕ ਪਰਜੀਵੀ ਕੰਪਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਪਰ ਵੇਦਾਂਤ ਲਿਮਟਿਡ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਚਲਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਦੁਆਰਾ ਵੇਦਾਂਤ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਇੱਕ "ਮਰ ਰਹੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ VRL ਪੈਸਾ ਕੱਢ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੇਦਾਂਤ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ VRL ਦੇ ਲੈਣਦਾਰਾਂ ਲਈ "ਚੂਸਣ ਵਾਲੇ" ਹਨ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੇਦਾਂਤਾ ਰਿਸੋਰਸਿਜ਼ ਵੇਦਾਂਤਾ ਲਿਮਟਿਡ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। VRL ਇਸ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਲਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵੇਦਾਂਤਾ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ VEDL ਦਾ ਮੁੱਲ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ VEDL VRL ਦੇ ਲੈਣਦਾਰਾਂ ਲਈ ਮੁੱਖ ਗਾਰੰਟਰ ਹੈ।

ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਵੇਦਾਂਤਾ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਫ਼ਤ ਨਕਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ $5.6 ਬਿਲੀਅਨ ਦੀ ਘਾਟ ਆਈ ਹੈ। ਮੁਫ਼ਤ ਨਕਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖਰਚਿਆਂ ਅਤੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿੰਨਾ ਪੈਸਾ ਬਚਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ VRL ਨੇ ਵੇਦਾਂਤਾ ਲਿਮਟਿਡ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੇਦਾਂਤਾ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ ਨਵੇਂ ਕਰਜ਼ੇ ਲਏ, ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਕਦ ਭੰਡਾਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ।

ਆਈਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਪੋਂਜ਼ੀ ਸਕੀਮ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਵੇਦਾਂਤਾ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੇਦਾਂਤਾ ਸਮੂਹ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬੈਲੇਂਸ ਸ਼ੀਟ ਤੋਂ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੇ ਖਰਚੇ ਲੁਕਾਏ ਹਨ। ਬੈਲੇਂਸ ਸ਼ੀਟ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਟੇਟਮੈਂਟ ਹੈ ਜੋ ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਸੰਪਤੀਆਂ, ਦੇਣਦਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕੁਇਟੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵੇਦਾਂਤਾ ਦਾ ਵਿਆਜ ਖਰਚਾ ਉਸਦੀਆਂ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਕੁਝ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਲੁਕਾਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੇਦਾਂਤ ਰਿਸੋਰਸਿਜ਼ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 25 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ 4.9 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ 'ਤੇ 835 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਿਆਜ ਅਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਜ ਦਰ 15.8% ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀ ਵਿਆਜ ਦਰ 9-11% ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ। ਵਾਇਸਰਾਏ ਰਿਸਰਚ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਵਿਆਜ ਖਰਚ ਸਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿੱਤੀ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ।