ਟੋਕੀਓ (ਪਾਇਲ): ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਬੇਹੱਦ ਘੱਟ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਦੀ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੁਣ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਵੱਲ ਵਧਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਤਨਖ਼ਾਹ ਵਾਧੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਬੈਂਕ ਆਫ ਜਾਪਾਨ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ 30 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਈ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਕੇਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਬੈਂਕ ਆਫ ਜਾਪਾਨ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ 0.5% ਤੋਂ 0.75% ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਦਰਾਂ 1995 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਜਾਪਾਨ ਸੰਪਤੀ ਦਾ ਬੁਲਬੁਲਾ ਫਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੰਭੀਰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਦਰ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਪਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਦਮ ਹੈ, ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਆਸਾਨ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਗਵਰਨਰ ਕਾਜ਼ੂਓ ਉਏਦਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਾਤਾਰ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ 2% ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਰੱਖੇਗਾ। ਇਹ ਭਰੋਸਾ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਅਜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਕਿ ਅਗਲਾ ਵਾਧਾ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿੰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਰਾਂ 'ਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸਲ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਘੱਟ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਾਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, 90% ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਦਰਾਂ 0.75% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ 1% ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੁਣ ਯੂਏਡਾ ਦੀ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਥੋਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਗੇ ਦਰਾਂ ਕਿਹੜੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਵਧਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਰਫ਼ ਜਾਪਾਨ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਯੇਨ ਦੀ ਸਸਤੀ ਫੰਡਿੰਗ ਦੀ ਬਦਲਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੈਂਕ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਨਿਰਪੱਖ ਵਿਆਜ ਦਰ ਨੂੰ 1% ਤੋਂ 2.5% ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬੈਂਕ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਅੰਕੜਾ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਬੈਂਕ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਲੋੜ ਪਈ ਤਾਂ ਇਹ ਹੋਰ ਸਖ਼ਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦਇਏ ਕਿ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੋਰ ਉਪਭੋਗਤਾ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਰ 3% 'ਤੇ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬੈਂਕ ਦੇ ਟੀਚੇ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧੇ ਨੇ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਉੱਚ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਯੇਨ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦਰਾਮਦ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਨਰਮ ਰੁਖ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਮਜ਼ੋਰ ਯੇਨ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੀ ਰੇਟ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਪੈਨਲ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਐਕਸਚੇਂਜ ਦਰ ਹੁਣ ਬੈਂਕ ਆਫ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੀ ਹੈ।



