ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਰੂਸ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਚੀਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਰੂਡ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਰਾਮਦਕਾਰ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਇਸਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਰਿਕਾਰਡ 107 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਰੂਡ ਖਰੀਦਿਆ, ਜੋ ਕਿ 2022 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਵੱਧ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਤੋਂ 86 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਰੂਡ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ। 2018 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਰੂਸ ਚੀਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 21.5 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਬੰਧ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਰੂਸ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 17.9 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਕਰੂਡ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ। ਇਹ 2022 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣਾ ਹੈ।

ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ 'ਤੇ 60 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਸੀਮਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਰੂਸ ਤੋਂ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਤੇਲ ਖਰੀਦ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਲਈ ਇਸ ਤੇਲ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣਾ ਸਸਤਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਰੂਟ ਕਾਫੀ ਛੋਟਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਤੇਲ ਚੀਨ ਲਈ ਮਹਿੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਚੀਨ ਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ 60.6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਔਸਤ ਕੀਮਤ $77 ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਸੀ।

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨ ਨੂੰ ਤੇਲ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਇਰਾਕ ਤੀਜੇ ਅਤੇ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇਲ ਨੂੰ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੱਚੇ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਰੂਸ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਚੀਨ ਨੂੰ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਪਲਾਇਰ ਵੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਚੀਨ ਨੂੰ 96 ਲੱਖ ਟਨ ਈਂਧਨ ਤੇਲ ਵੇਚਿਆ। ਮਲੇਸ਼ੀਆ 69.3 ਲੱਖ ਟਨ ਦੇ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਚੀਨ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤੇਲ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਰੂਸ ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਤੇਲ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।