ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਪਾਇਲ) - ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ (ਮੋਹਣ ਪੜਾਅ) ਦੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਦੇਵਉਠਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਯੋਗਿਕ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਚਤੁਰਮਾਸ ਦੇ ਅੰਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਰੋਹ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਆਹ, ਘਰ ਗਰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ, ਅਤੇ ਸਿਰ ਮੜ੍ਹਨ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ, ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਦੇਵਉਠਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਦੇਵ ਪ੍ਰਬੋਧਿਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ, ਦੇਵਉਠਨ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੋਧਿਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਅਤੇ ਪਰਣ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਦੇਵਉਠਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ, ਪੂਜਾ ਦੀ ਵਿਧੀ, ਵਰਤ ਤੋੜਨ ਦਾ ਸਮਾਂ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਆਰਤੀ, ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਮੰਤਰ ਬਾਰੇ…

ਵੈਦਿਕ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ (ਚਮਕਦਾਰ ਪੰਦਰਵਾੜੇ) ਦੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਤਾਰੀਖ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 9:12 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 7:32 ਵਜੇ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਘਰ ਵਾਲੇ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੇਵਉਠਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਣਗੇ, ਅਤੇ ਵੈਸ਼ਨਵ ਸੰਪਰਦਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਲੋਕ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਇਸਨੂੰ ਮਨਾਉਣਗੇ। ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਘਰ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਵੈਸ਼ਨਵ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਭਿਆਸੀ ਹਰੀ ਵਾਸਰ 'ਤੇ ਵਰਤ ਤੋੜਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਲੋਕ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਉਹ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਵਰਤ ਤੋੜਨਗੇ। ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤ ਤੋੜਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਦੁਪਹਿਰ 1:11 ਵਜੇ ਤੋਂ 3:23 ਵਜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹਰੀ ਵਾਸਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦੁਪਹਿਰ 12:55 ਵਜੇ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ

ਦੇਵੂਥਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ 'ਤੇ, ਬ੍ਰਹਮਾ ਮੁਹੂਰਤ (ਸਵੇਰੇ ਉੱਠੋ), ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ, ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰੋ। ਫਿਰ, ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਫ਼, ਪੀਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਪਿਆਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਓ। ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪਾਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਘੁੱਟ ਭਰੋ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਆਸਣ 'ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਪੀਲੇ ਫੁੱਲ, ਪੀਲੇ ਚੰਦਨ, ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਵਜੋਂ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ, ਗੰਨਾ, ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਾਲੇ, ਮੌਸਮੀ ਫਲ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਪਾਣੀ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਫਿਰ, ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਅਤੇ ਧੂਪ ਜਗਾਓ ਅਤੇ ਜਾਪ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਦਿਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਚਾਲੀਸਾ, ਦੇਵੂਥਨੀ ਏਕਾਦਸ਼ੀ ਵ੍ਰਤ ਕਥਾ, ਸ਼੍ਰੀ ਹਰੀ ਸਤੂਤੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁੰਨਯੋਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਲਤੀ ਜਾਂ ਕਮੀਆਂ ਲਈ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗੋ। ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਸਮੇਂ ਦਿਨ ਭਰ ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ 'ਤੇ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ, ਜੋ ਸ਼ੁਭ ਅਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ, ਦੁਆਦਸ਼ੀ ਤਿਥੀ 'ਤੇ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵਰਤ ਤੋੜੋ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਾਦ ਲਓ।

ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ

ਓਮ ਆਮ ਵਾਸੁਦੇਵਯ ਨਮਹ, ਓਮ ਆਮ ਸੰਕਰ੍ਸ਼ਨਯ ਨਮਹ, ਓਮ ਆਮ ਪ੍ਰਦਿਊਮਨਯ ਨਮਹ, ਓਮ ਅ: ਅਨਿਰੁੱਧਯ ਨਮਹ, ਓਮ ਨਾਰਾਇਣਯ ਨਮਹ, ਓਮ ਨਮੋ ਭਗਵਤੇ ਵਾਸੁਦੇਵਯ, ਓਮ ਵਿਸ਼ਣਵੇ ਨਮਹ, ਓਮ ਹੂੰ ਵਿਸ਼ਣਵੇ ਨਮਹ।

ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਆਰਤੀ

ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ। ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ। ਭਗਤ ਜਨਾਂ ਦੇ ਸੰਕਟ ਪਲ ਵਿੱਚ ਦੂਰ ਕਰੇ॥
ਜੋ ਧਿਆਵੈ ਫਲ ਪਾਵੇ, ਦੁੱਖ ਬਿਨਸੇ ਮਨ ਦਾ। ਸੁੱਖ-ਸੰਪਤੀ ਘਰ ਆਵੇ,ਕਸ਼ਟ ਮਿਟੇ ਤੰਨ ਦਾ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ। ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ।
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਤੁੱਮ ਮੇਰੇ, ਸ਼ਰਨ ਗਹੁ ਕੇਦੀ। ਤੇਰੇ ਬਿਨ ਹੋਰ ਨਾ ਦੁੱਜਾ, ਆਸ ਕਰਾਂ ਜਿਸਦੀ ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ। ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥
ਤੂੰ ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਤਮਾ, ਤੂੰ ਅੰਤਰਯਾਮੀ। ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਤੂੰ ਸਭ ਦਾ ਸਵਾਮੀ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ। ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥
ਤੂੰ ਦਇਆ ਦਾ ਸਾਗਰ, ਤੂੰ ਪਾਲਣਕਾਰਤਾ। ਮੈਂ ਮੂਰਖ ਖੱਲ ਕਾਮੀ, ਕਿਰਪਾ ਕਰੋ ਭਰਤਾ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ। ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥
ਤੂੰ ਹੈਂ ਇਕ ਅਗੋਚਰ, ਸਭ ਦਾ ਪ੍ਰਾਨਪਤਿ। ਕਿਸ ਵਿਧੀ ਮਿਲਾਂ ਦਯਾਮਏ? ਤੁਮਕੋ ਮੈਂ ਕੁਮਤਿ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ। ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥
ਦੀਨਬੰਧੁ ਦੁਖਹਰਤਾ, ਤੂੰ ਠਾਕੁਰ ਮੇਰਾ। ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਉਠਾ, ਦਵਾਰ ਤੇਰੇ ਖੜਾ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ! ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥
ਵਿਸ਼ੈ ਵਿਕਾਰ ਮਿਟਾਓ, ਪਾਪ ਹਰੋ ਦੇਵਾ। ਸ਼ਰਧਾ-ਭਗਤੀ ਵਧਾਓ ਸੰਤਨ ਦੀ ਸੇਵਾ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ। ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥
ਤਨ, ਮਨ, ਧਨ ਅਤੇ ਸੰਪਤੀ, ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ ਤੇਰਾ। ਤੇਰਾ ਤੂਜਕੋ ਅਰਪਣ ਕੀ ਹੈ ਮੇਰਾ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥
ਜਗਦੀਸ਼ਵਰਜੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਜੋ ਕੋਈ ਨਰ ਗਾਵੈ। ਕਹਤ ਸ਼ਿਵਾਨੰਦ ਸਵਾਮੀ, ਮਨਚਾਹਾ ਫੱਲ ਪਾਵੇ॥
ਓਮ ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ, ਸਵਾਮੀ! ਜੈ ਜਗਦੀਸ਼ ਹਰੇ॥